Οι Kollektiva και στο θέατρο λοιπόν με την «Μπαλάντα της Φυλακής»! Έχοντας παρακολουθήσει την παράσταση, ομολογώ πως πρόκειται για μια επίκαιρη θεματική της κατηγορίας «must see».
Πολλά τα νοήματα, χαρισματικές ερμηνείες, άμεσες αντιστοιχίες με τη ζωή καθενός από μας. ‘Ένοιωσα σαν να κοιτούσα τον καθρέφτη μου… Έντονες εναλλαγές συναισθημάτων μέσα από το «πάντρεμα» της hard rock μουσικής με τον σύγχρονο χορό που καταλήγουν στην πιο γλυκιά ανατριχίλα. Αξίζει να μας πουν δυο λόγια οι ίδιοι οι συντελεστές της παράστασης.
Μας μιλά ο Θανάσης Χουλιαράς για τους Kollektiva, o Τάσος Μπεκιάρης που ανέλαβε τη σκηνοθεσία και τις χορογραφίες και η Χριστίνα Μητροπούλου που έγραψε τη μεταφορά στο θέατρο.
Θανάση, το νέο σας άλμπουμ "Η Μπαλάντα της Φυλακής" θεατροποιήθηκε. Πες μας με τί έχει να κάνει; Τί πραγματεύεται; Βασικό δίπολο λέξεων στο έργο ο εγκλωβισμός και η ατομική ελευθερία. Πώς το βιώνει αυτό ο σύγχρονος άνθρωπος;
Αρχική έμπνευση για το album αποτέλεσε το ομώνυμο ποίημα του Oscar Wilde (The Ballad of Reading Gaol). Με αφετηρία λοιπόν το ποίημα, ο Φάνης Μαργαρώνης έγραψε μια original ιστορία που εκτυλίσσεται μουσικά μέσα από τα τραγούδια του δίσκου. Η ιστορία είναι τοποθετημένη σε ένα περιβάλλον φυλακής και ως κεντρικό ζήτημα εξετάζει το δίπολο εγκλεισμός-απελευθέρωση. Μας ενδιέφερε να "ανοίξουμε" το κάδρο της ανάγνωσης και από την γραμμική ιστορία που αφηγούμαστε σε πρώτο επίπεδο, να παρουσιάσουμε καθημερινές μορφές ατομικού και συλλογικού εγκλεισμού. Προχωρώντας στη συνέχεια σε ένα τρίτο επίπεδο ανάγνωσης θέλαμε να προσεγγίσουμε το κεντρικό μας δίπολο στη φιλοσοφική του διάσταση, αναδεικνύοντας τελικά την πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου για ελευθερία. Μια ελευθερία που κερδίζεται μέσα από ατομικές συνειδητοποιήσεις και συλλογική δράση σε όλη την πορεία της ιστορίας του ανθρώπου. Όλα αυτά τα στοιχεία που προϋπήρχαν στο album ως φύτρες μπόρεσαν πλέον να αναπτυχθούν πλήρως με την παραστασιακή εκδοχή του.
Δώσε μας τέσσερις λέξεις που θα χαρακτήριζαν την παράσταση.
Πρόκληση, αποφασιστικότητα, έκσταση, κάθαρση.
Πρωτοποριακό το εγχείρημά σας να ¨παντρέψετε¨την hard rock μουσική με κίνηση και σύγχρονο χορό επί σκηνής. Πώς προέκυψε;
Η Μπαλάντα της Φυλακής, ως θεματικό album, είχε δουλευτεί εξαρχής στο studio για να παρουσιαστεί κάποια στιγμή σε θεατρικοποιημένη, παραστασιακή εκδοχή. Σε μια μορφή δηλαδή που θα αναδείκνυε ολοκληρωμένα το καλλιτεχνικό διακύβευμα του concept που είχαμε στο μυαλό μας . Κάναμε υπομονή μέχρι να μπορούμε να "σηκώσουμε" το εγχείρημα επαρκώς, αναφορικά με όλους του όρους της παραγωγής του, καλλιτεχνικούς και πρακτικούς. Σίγουρα η πολύ θερμή υποδοχή που συνάντησε το album και η κατ' επέκταση άνοδος της δημοφιλίας της μπάντας επιτάχυνε τα πράγματα. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε η αναζήτηση των κατάλληλων συνεργατών τόσο στο δημιουργικό όσο και στο εκτελεστικό επίπεδο. Μέσα από την ευρηματική θεατρική μεταφορά του δίσκου που έκανε η Χριστίνα Μητροπούλου και την πρωτοποριακή και εμπνευσμένη σκηνοθετική και χορογραφική ματιά του Τάσου Μπεκιάρη καταλήξαμε σε ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που ξεπέρασε κάθε μας προσδοκία. Παράλληλα έχουμε τη χαρά να συνεργαζόμαστε με ένα σύνολο νέων και ταλαντούχων ανθρώπων που συγκροτούν ένα πολύ δυνατό ερμηνευτικό σύνολο. Επί τη ουσίας μιλάμε για μια σύντιξη μουσικής, χορού και δράματος, με 12 άτομα επί σκηνής και την μπάντα να αναπαράγει ζωντανά όλο το album πλήρως ενταγμένη στην θεατρική σύμβαση. Κάθε μορφή τέχνης που χρησιμοποιούμε, αναπτύσσεται ολοκληρωμένα δημιουργώντας τελικά ένα αξεχώριστο σύνολο, όπου αν αφαιρούσε κανείς οποιοδήποτε κομμάτι του, δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για την ίδια παράσταση.
Εξελιχθήκατε και εσείς οι ίδιοι μέσα από αυτό; Τί προβλέπεται στα μελλοντικά σας σχέδια;
Μέσα από την πολύ εντατική δουλειά προετοιμασίας του project, που για την ιστορία ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο, σίγουρα εξελιχθήκαμε δημιουργικά, καλλιτεχνικά, ακόμα και σωματικά, καθώς χρειάστηκε να αναπτύξουμε συνολικά τις ικανότητές μας, προκειμένου να αντιστοιχηθούν με τις ανάγκες τις παράστασης. Όσον αφορά στα μελλοντικά μας σχέδια, έχουμε ήδη ξεκινήσει την υλοποίηση του επόμενου δίσκου μας. Τα τραγούδια είναι έτοιμα συνθετικά και συνεχίζουμε τη συνεργασία μας με τον Βαγγέλη Σερίφη στην παραγωγή, μια συνεργασία που εγκαινιάστημε με την κυκλοφορία του ψηφιακού single "Έλενα" τον περασμένο Νοέμβρη. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο στάδιο της προπαραγωγής και από αρχές Φλεβάρη ξεκινάμε τις ηχογραφήσεις. Το album θα είναι γεμάτο με άμεσα, εξωστρεφή, δυνατά rock τραγούδια και υπολογίζουμε να κυκλοφορήσει στις αρχές της Άνοιξης. Θα ακολουθήσει πολλές συναυλίες σε όλη την Ελλάδα που θα ξεκινήσουν με μία μεγάλη συναυλία-παρουσίαση στην Αθήνα. Επίσης θα επιδιώξουμε, στο βαθμο που αυτό είναι εφικτό, να ανεβάσουμε και εκτός Αθηνών την Μπαλάντα της Φυλακής.
Χριστίνα, συνετέλεσες στη θεατρική μεταφορά του έργου. Ποιο ήταν το αφετηριακό σημείο της σκέψης σου; Η πηγή έμπνευσής σου;
Το συγκεκριμένο θεατρικό έργο δουλεύτηκε λίγο «παράδοξα» ή «ανάποδα» από ότι συνηθίζεται. Αντί να ξεκινήσει από τον συγγραφέα, αφετηρία του ήταν ολόκληρη η ομάδα. Πρώτα ήρθαν οι KollektivA με το δίσκο τους, μετά προστέθηκε ο υπέροχος σκηνοθέτης και χορογράφος Τάσος Μπεκιάρης και με έναυσμα τους συνεργάτες γράφτηκε το κείμενο. Επειδή έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Τάσο, ήξερα πως γράφω κάτι για τα δικά του χέρια. Το έργο προέκυψε μέσα από έντονες συζητήσεις και αναλύσεις γύρω από εικόνες, στιγμές, συναισθήματα, μουσική και την διαλεκτική των πραγμάτων. Σαφώς και πηγή έμπνευσης ήταν ο Όσκαρ Γουάιλντ, η «Μπαλάντα της Φυλακής του Ρέντιγκ», όπως το «De profundis». Μελέτησα επίσης επιστημονικά και ψυχολογικά άρθρα γύρω από τον εγκλεισμό γενικότερα. Ο Φουκώ, ο Πλάτωνας, ο Κάφκα και η μουσική των KollelktivA με συνόδεψαν στο ταξίδι της έμπνευσης ενώ ταυτόχρονα, επειδή μου αρέσει το θέατρο να είναι επίκαιρο και να αφορά στο σήμερα, δε θα μπορούσα να πω ότι οι εφημερίδες, οι εξελίξεις, τα νέα και η καθημερινότητα που ζούμε με άφησε ανεπηρέαστη. Ως προς τη δομή και το ύφος του κειμένου, το έργο είναι πολυρολικό με χωρικά σημεία και αναφορές στο επικό θέατρο.
Η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης;
Μμμ… δεν μπορώ να την αποκαλύψω γιατί η συγκεκριμένη σκηνή προτιμώ να παραμείνει έκπληξη στο θεατή. Πάντως αυτό που μπορώ να πω είναι ότι δυσκολεύτηκα πολύ για να πάρω την απόφαση να τη γράψω!
Ήδη από την πρώτη παράσταση τα σχόλια των θεατών ήταν εξαιρετικά. Λέγεται πως ένα βιβλίο ή μια θεατρική παράσταση μπορεί να σου αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεσαι ή ακόμα και την ίδια σου τη ζωή. Η "μπαλάντα της φυλακής" ανήκει σε αυτή την κατηγορία;
Μακάρι! Αν όλα τα θέατρα συνέβαλαν έστω και λίγο σε αυτό… ο κόσμος μας θα ήταν πολύ καλύτερος! Ελπίζω με τη «Μπαλάντα της Φυλακής» να έχουμε βάλει το λιθαράκι μας.
Ως θεατής, με περίμενε ένα χαρτάκι στο κάθισμά μου που έγραφε " Ποτέ μόνος...Βρες τρόπο". Ποια η νοηματοδότηση αυτού;
Το χαρτάκι αυτό πρωταγωνιστεί στο έργο! Είναι η αρχή και το τέλος του. Είναι το χαρτάκι που έδωσε η Μελίνα στο Στρατιώτη και αυτό που κρατάει ο θεατής στο χέρι του. Γιατί η ελευθερία είναι προσωπική αλλά και συλλογική υπόθεση και γιατί καλό είναι το θέατρο να το κουβαλάς και φεύγοντας από την αίθουσα. Ήθελα να φύγουν οι θεατές παίρνοντας (κυριολεκτικά) ένα απτό κομμάτι της παράστασης, παίρνοντας δράση και κάνοντάς το κτήμα τους. Στο χαρτάκι αναγράφονται μερικοί κωδικοί – προσωπικοί για τον καθένα – που με αυτούς μπορεί ο θεατής να ακούσει ακυκλοφόρητα κομμάτια των KollektivA που συνδέονται με «τη Μπαλάντα της Φυλακής».
Τάσο, σκηνοθέτησες και χορογράφησες το έργο «Η Μπαλάντα της Φυλακής» της rock μπάντας Kollektiva. Ποιο ήταν το κίνητρό σου;
Διαβάζοντας το κείμενο των Kollektiva άκουσα κάτι μέσα μου...Αργότερα έχοντας τη μεταφορά του στο θέατρο από την Χριστίνα Μητροπούλου, πράγμα που σαφέστατα με έκανε να φανταστώ παραπάνω, αυτό που άκουγα, πεντακάθαρα πλέον, ήταν ουρλιαχτό... Αναρωτήθηκα τι ήταν ... Δεν ήξερα... Όμως είπα «ναι» σε αυτό το εγχείρημα γιατί ήθελα να καταλάβω... Και κατάλαβα... Ένοιωσα ...Τα δεσμά μου... Εξού και το «Σπήλαιο».
Πήγες ένα φιλοσοφικό βήμα παραπέρα όλη αυτή τη θεματική παραλληλίζοντάς την με το «Σπήλαιο» του Πλάτωνα. Μίλησέ μας για αυτό.
Μελετώντας για την σκηνοθεσία του έργου ένιωθα όλο και περισσότερη οικειότητα με τον μύθο του Πλάτωνα... Έτσι άρχισα να παρατηρώ τα πάντα γύρω μου.. Έντονο συμβάν στο μυαλό μου, μέσα στο μετρό πριν λίγο καιρό, κάποια κυρία αισθάνθηκε αδιαθεσία, κάλεσε για βοήθεια τους γύρω συνανθρώπους στο βαγόνι αλλά από τους τριάντα μόνο δύο αντέδρασαν. Οι υπόλοιποι με ουδέτερο ύφος προσώπου, θα το'λεγες και "γκρι", απαθείς παρατηρούσαν την εξέλιξη. Για μένα αυτό είναι συναισθηματική αναπηρία. Ένα βαγόνι ζωντανών νεκρών με κάποιο προορισμό που λίγη σημασία έχει. Η αδιαφορία δημιουργεί τέρατα στερούμενα συναισθημάτων. Φοβάμαι πως σιγά σιγά τα χρώματα αλλάζουν και γίνονται μονόχρωμη παλέτα έτσι ακριβώς όπως η φωτιά έδειχνε στους δεσμώτες τις σκιές μπροστά τους και δεν απομένει τίποτα πάρα μόνο η αποδοχή.
Τί είναι αυτό που δεν μπορείς να διαχειριστείς στη σύγχρονη κοινωνία;
Δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι είμαι άβουλος, ότι ανήκω σε μια ομάδα σκλάβων που πάνω τους ακουμπάνε πτώματα που νομίζουν ότι ζουν... Δεν μπορώ να είμαι πεθαμένος... αυτό θέλουν να κάνουν, αυτό ζητάνε από εμάς... Ε! Εγώ δεν θέλω και δεν θα είμαι... υπηρετώ την τέχνη και αυτό σημαίνει θέλω να ζω ελεύθερος. Άλλωστε όπως είπε και ο Σαίξπηρ "Ζήσε για σένα και πριν μιλήσεις, άκου. Πριν γράψεις, σκέψου. Πριν ξοδέψεις, δούλεψε. Πριν προσευχηθείς, συγχώρεσε. Πριν πληγωθείς, νοιώσε. Πριν μισήσεις, αγάπα. Πριν τα παρατήσεις, προσπάθησε. Πριν πεθάνεις, ΖΗΣΕ! "
Μελλοντικά καλλιτεχνικά σου σχέδια;
Πολλές οι εικόνες στο μυαλό μου... Πολλές οι λέξεις που βρίσκουν αντιστοιχία... Το μόνο σίγουρο που ξέρω είναι ότι θέλω να αφυπνίσω τον κόσμο και να του ξεθάψω τις πιο κρυφές του σκέψεις... Γιατί εκεί πιστεύω πως βρίσκεται η αλήθεια του καθενός μας... Σε λόγια που ποτέ ίσως δεν κατάφεραν να βρουν διέξοδο με λέξεις... Δε φταίνε οι Άλλοι για αυτό... Φταίω εγώ, εσύ, εμείς, όλοι...Δεν θέλω να παρουσιάσω έναν κόσμο ρόδινο γιατί για μένα δεν υπάρχει... Επιλέγω την σκληρή πραγματικότητα που όσο και να μας "ξερνάει" οφείλουμε να τη διαχειριστούμε... Και βέβαια δεν είναι άλλη από την ίδια μας Ανθρώπινη Φύση.