KollektivA Official Website -

Songs of Freedom (άρθρο των KollektivA για το Culturenow magazine) (12/2013)

«Τον καιρό των αποφάσεων και η τέχνη πρέπει να αποφασίζει» έλεγε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ σε άλλους(;) καιρούς.

Είναι άραγε η περίοδος που διανύουμε, δηλαδή η περίοδος της οικονομικής (πρωτίστως και καθοριστικά πριν να ξεκινήσουμε οποιαδήποτε άλλη  ανάγνωση και συζήτηση) κρίσης «ένας καιρός αποφάσεων»; Χρειάζονται αποφάσεις για τις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες , τη  γενικευμένη φτώχια, την όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, την επανεμφάνιση  του φασισμού, τη ρατσιστική βία, τον αυταρχισμό και την καταστολή; Ε, δεν είναι προφανές;

Και η τέχνη…; Η μουσική και οι μουσικοί εν προκειμένω θέτουν τα ερωτήματα που μέσα από την προσπάθεια απάντησής τους θα οδηγήσουν στις αποφάσεις; Μέσα σε «ζόρικους καιρούς» του παρελθόντος καινούρια, ριζοσπαστικά καλλιτεχνικά ρεύματα ξεπήδησαν ακολουθώντας και εκφράζοντας τις κοινωνικές διεργασίες με αισθητικό τρόπο. Αρκετοί καλλιτέχνες συντόνισαν τα ρολόγια τους  με τα ρολόγια της Ιστορίας και το έργο τους αποτέλεσε και αποτελεί ορόσημο για όσους δεν βολεύονται και δεν αυταπατώνται μέσα σε εύκολες (ανύπαρκτες τελικά…) λύσεις. Σε πολλές περιπτώσεις όλα αυτά περιγράφονται,  λανσάρονται και όχι σπάνια ειδωλοποιούνται με μία ψευτορομαντική διάθεση. Πάντα βέβαια ακολουθώντας τη βασική προϋπόθεση του «κατόπιν εορτής» που τα τοποθετεί στην κατηγορία του «ακίνδυνος».

Πριν και κατά τη διάρκεια της «εορτής» οι παραινέσεις που δέχονται οι καλλιτέχνες είναι άλλου είδους. Με μεγάλη ευκολία αποθεώνονται, αφού πρώτα αποστερηθούν της ουσίας τους, οι πρωτοπόροι και ριζοσπάστες του παρελθόντος, έτσι ώστε να ξεμπερδεύουμε ή τουλάχιστον να καλουπώσουμε αυτούς του παρόντος. Γιατί στους «ζόρικους καιρούς» μαζί με την τάση για ριζοσπαστικοποίηση υπάρχει και αυτή της ενσωμάτωσης που πατάει πάνω στο φόβο, τις αυταπάτες, σε κάποιες περιπτώσεις και στο ίδιο συμφέρον και προωθείται λογικά (εντελώς λογικά) από αυτούς που ωφελούνται και κερδοφορούν μέσα στο υπάρχον σύστημα.

Και εκεί φτάνουμε στις «αποφάσεις». Γιατί οι προαναφερθέντες πρωτοπόροι, που φυσικά πολύ απέχουν από τα ακίνδυνα εικονίσματα που θέλουν να τους μετατρέψουν, συγκρούστηκαν με τις κυρίαρχες ιδέες της εποχής τους, με βαρύ κόστος πολλές φορές, ένωσαν τη φωνή τους με τους μη προνομιούχους, με τους «από κάτω», εμπνεύστηκαν από τους αγώνες και τα ιδανικά τους και ενέπνευσαν με τη σειρά τους το μαχητικό τους πνεύμα. Μέσα από τις συναντήσεις αυτές δινόταν πολλές φορές το ραντεβού με την μεγάλη Τέχνη. Την ίδια στιγμή κάποιοι άλλοι επέλεγαν το δρόμο του αφελή ή και «αφελή» διασκεδαστή που μίλαγε για έναν κόσμο που υπήρχε μόνο για μια ισχνή μειοψηφία, αλλά απεύθυνε με θράσος και χυδαιότητα την καλλιτεχνία του στην πλειοψηφία, ως μια ιδιότυπη μορφή επιστημονικής φαντασίας. Κι αν ζητούσες κάτι παραπάνω πάντα υπήρχε η «διέξοδος» της κοινωνικά αποστειρωμένης, αυτιστικής τέχνης της  εσωστρέφειας, της αυτοαναφορικότητας και της… αυτοϊκανοποίησης! Η τελευταία αφορούσε ένα μικρό και εκλεκτό  κύκλο  θεατών και καλλιτεχνών, συνήθως καλά αμειβόμενοι οι τελευταίοι (το ίδιο συμφέρον που λέγαμε πριν).

Και στην Ελλάδα σήμερα; Στην Ελλάδα της κρίσης…; Οι καλλιτέχνες και οι μουσικοί αν πρέπει να μιλήσουμε για τα πιο «δικά μας» την κρίση την βιώνουν εδώ και πολλά χρόνια. Γενικευμένη ανεργία στο χώρο, πολύ μεγάλα ποσοστά ετεροαπασχόλησης  που πλέον μετατρέπονται σε καθολική ανεργία εξαιτίας της επιδείνωσης της κατάστασης, κυριαρχία της ανασφάλιστης εργασίας σε όσους ακόμα δουλεύουν και ένα αβέβαιο μέλλον συνθέτουν το τοπίο για την μεγάλη πλειοψηφία των μουσικών. Για τους δημιουργούς και τα συγκροτήματα τα πράγματα είναι αντίστοιχα δύσκολα. Με λίγα λόγια συμβαίνει γενικά και ότι συμβαίνει και στην κοινωνία και έτσι ανοίγει η κουβέντα για τις διαχωριστικές γραμμές. Σε περιόδους κρίσης λοιπόν οι διαχωριστικές γραμμές, η εξής μία σε τελική ανάλυση (τι να κάνουμε ο γνωστός μουσάτος κύριος βρίσκεται στην κορυφή της λίστας ως ο επιστήμονας με τη μεγαλύτερη επιρροή σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του πανεπιστημίου Bloomington της Ιντιάνα των ΗΠΑ… της Ιντιάνα των ΗΠΑ δεν είναι τυπογραφικό λάθος!) διαγράφεται πιο καθαρά αναμένοντας από εμάς τις παραπάνω «αποφάσεις τον καιρό των αποφάσεων». H Florence Reece μέσα στη συναισθηματική της φόρτιση κατά τη διάρκεια μιας απεργίας, το είπε πολύ απλά και καθαρά…Which side are you on?

FaLang translation system by Faboba
© 2013-2016 KollektivA! All rights reserved.