Συνέντευξη στο in.gr (6/2014)

«Η σημερινή ηθική & δικαιοσύνη υπηρετεί τα συμφέροντα των ισχυρών»

Οι ΚοllektivA -«κάθε πολιτική προέκταση του ονόματος είναι εντελώς συνειδητή»- όπως δηλώνουν, «γεννήθηκαν» το 2009 και νονός τους συγκροτήματος ήταν ο μεγάλος Μάνος Ξυδούς. Έξι μουσικοί και φίλοι απαρτίζουν μια ιδιαίτερη μπάντα που έχει άποψη, έχει λόγο και ξεχωριστά πράγματα να παρουσιάσει. Στις 3/07 παρουσιάζουν το 2ο άλμπουμ τους «Η Μπαλάντα της Φυλακής» στο KooKoo και μιλούν στο in.gr.

«Η Μπαλάντα της Φυλακής» είναι ο τελευταίος σας δίσκος, στον οποίο διακρίνεται έντονα το θεατρικό στοιχείο. Πώς θα καταφέρετε να το αποδώσετε αυτό live στο KooKoo στις 3 Ιουλίου αλλά και στις εμφανίσεις σας γενικότερα;

Αυτό είναι αλήθεια. «Η Μπαλάντα της Φυλακής» είναι ένα concept άλμπουμ, φτιαγμένο με θεατρική δομή. Δηλαδή κάθε τραγούδι απεικονίζει μια σκηνή, όλο το έργο χωρίζεται σε τέσσερεις πράξεις, υπάρχουν ηχογραφημένα θεατρικά μέρη και sound design, που κάνουν το θεατρικό στοιχείο πολύ έντονο. Στις 3/07 θα κάνουμε μια πρώτη παρουσίαση. Είναι ένα live που γίνεται –όπως αναφέρουμε στο δελτίο τύπου- με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου. Πιο πολύ το σκεφτόμαστε ως ένα μεγάλο (σαρωτικό μάλλον) πάρτι όπου θα βρεθούμε με τους φίλους μας και θα παίξουμε τα τραγούδια του δίσκου. Δεν θα το παρουσιάσουμε όμως ως ενιαίο θεατρικό έργο. Αυτό απαιτεί πολλή δουλειά, την οποία ήδη έχουμε ξεκινήσει να κάνουμε, όμως δεν εκτιμάμε ότι θα είμαστε έτοιμοι πριν τα Χριστούγεννα. Οπωσδήποτε θα χρειαστούμε την αποφασιστική συμβολή ορισμένων πολύ ταλαντούχων φίλων καλλιτεχνών, με τους οποίους ήδη μιλάμε και γίνονται βήματα. Τι KollektivA θα ήμαστε αλλιώς;;


Λίγους μήνες νωρίτερα, είχατε δηλώσει πως αυτός ο δίσκος «είναι ίσως το πιο τολμηρό ελληνόφωνο έργο που έχει κυκλοφορήσει μετά την μεταπολίτευση». Τώρα που βρισκόμαστε λίγο πριν την παρουσίασή του πώς τον χαρακτηρίζετε;

Μμμμμμ.. Η δήλωση αυτή έγινε υπό την ανυπομονησία για την κυκλοφορία ενός φρέσκου έργου που ήταν έτοιμο ήδη να παραδοθεί στο κοινό του, οπότε περιέχει κάποιο υπέρμετρο ενθουσιασμό. Πιστεύουμε ότι μόνο η ιστορία κρίνει τελικά κάθε έργο και είναι λάθος να προτρέχουμε. Όμως εμείς δεν μπορούμε παρά ολόψυχα να πιστεύουμε στη δουλειά μας. Πόσο μάλλον τώρα, που δεχόμαστε και μηνύματα επιβεβαίωσης. Και για να μην σπεύσουν να μας κατηγορήσουν για εγωισμό και έπαρση, ας τονίσουμε –αν θες- στην δήλωση μας αυτή, το «ίσως» και το «ελληνόφωνο». Βυθισμένοι καθώς είμαστε ως λαός στην υποκουλτούρα και την συμβιβασμένη «τέχνη» της αποχαύνωσης, δυστυχώς δεν θα επιχειρηματολογήσει κάποιος εύκολα ενάντια στο τολμηρό του εγχειρήματός μας. «Η Μπαλάντα της Φυλακής» είναι ένα τολμηρό εγχείρημα. Και είναι τολμηρό γιατί σε περίοδο κρίσης, σε εποχή που θα έπρεπε να ψάχνουμε το «ραδιοφωνικό χιτ», που θα έπρεπε να ελαχιστοποιούμε το κόστος παραγωγής και το χρόνο παράδοσης του παραγόμενου προϊόντος, που θα έπρεπε να πλασάρουμε εύπεπτα single-άκια, εμείς επιλέγουμε να παρουσιάσουμε ένα ενιαίο, φιλόδοξο έργο, που με καλλιτεχνικούς όρους φτάνει στην ουσία της κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες τεχνικές και μέσα ηχογράφησης και συνεργαζόμενοι με κορυφαίους τεχνικούς του χώρου, επαναπροσεγγίζουμε τον rock ήχο και τον επανατοποθετούμε στην αντεπίθεση, παρουσιάζοντας μια καθόλου φτηνή παραγωγή, υλοποιημένη στα πρότυπα μεγάλων παραγωγών του εξωτερικού.


Στο Δελτίου Τύπου για το άλμπουμ σας η «Μπαλάντα της Φυλακής» διαβάζουμε μεταξύ άλλων, «Το ανατρεπτικό σενάριο προσεγγίζει εκ νέου απαξιωμένες έννοιες όπως η ηθική και η δικαιοσύνη, αμφισβητώντας ταυτόχρονα τα αδιέξοδα και το μοιραίο.» Θα ήθελα την τοποθέτησή σας για τους όρους: «ηθική» και «δικαιοσύνη» σήμερα στην ελληνική πραγματικότητα.

Βαρύ θέμα.. Κοίτα, η ηθική και η δικαιοσύνη, όπως επίσης και η πολιτική, η θρησκεία, η τέχνη είναι μορφές κοινωνικής συνείδησης και αλλάζουν όταν αλλάζει και η βάση της κοινωνίας, δηλαδή η οικονομία, οι παραγωγικές σχέσεις. Ως μορφές κοινωνικής συνείδησης, λοιπόν, η όποια μεταβολή σήμερα σε σχέση με χτες (ή αύριο σε σχέση με σήμερα), πάντα έχει τη βάση της στις ανάγκες της κοινωνικής - σε τελευταία ανάλυση οικονομικής - ανάπτυξης και πάντα είναι αναπόσπαστη από την κοινωνική εξέλιξη. Εκεί είναι το κλειδί της μεταβολής και όχι πχ στην όποια «ανθρώπινη φύση». Οι ηθικές αντιλήψεις, η έννοια του δίκαιου κάθε άλλο παρά υπεράνω της κοινωνίας είναι. Γι’ αυτό και στη «Μπαλάντα της Φυλακής» αμφισβητούμε και τα αδιέξοδα και το μοιραίο. Η σημερινή ηθική, λοιπόν, η σημερινή δικαιοσύνη, είναι αυτή που είναι και σε κάθε εκμεταλλευτικό σύστημα: Είναι εκείνη που υπηρετεί τα συμφέροντα των ισχυρών, εκείνων που έχουν την εξουσία στα χέρια τους. Ασφαλώς μπορεί ο καθένας να διαφοροποιηθεί από αυτή, να έχει ένα κάποιο δικό του σύστημα αξιών, ηθικής και δικαιοσύνης, κόντρα σε αυτό που υπερισχύει. Κάτι τέτοιο αφενός θα ήταν εξαίρεση, αφετέρου δεν θα αναιρούσε τα ισχύοντα πλαίσια ηθικής και δίκαιου. Χώρια που θα ήταν μάλλον στείρο αν δε συνδεόταν με διαφοροποίηση στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής και ιδεολογίας. Τέτοια διαφοροποίηση εντοπίζεται συνήθως στους εργαζόμενους, στους ανθρώπους που πραγματικά είναι δέσμιοι στη σημερινή πραγματικότητα. Σε εκείνους απευθυνόμαστε εξάλλου και εμείς.


Μάνος Ξυδούς: τι σημαίνει αυτό το όνομα για εσάς και επιπλέον θα ήθελα να μου αναφέρετε τα συγκροτήματα/ ερμηνευτές της εγχώριας μουσικής σκηνής που σας έχουν επηρεάσει.

Ο Μάνος ήταν ο πρώτος που πίστεψε ολόψυχα σε μας. Μας βοήθησε όπως μπορούσε και δε ζήτησε ποτέ τίποτα. Δεν κρύβουμε ότι ακόμα και τώρα, 5 χρόνια μετά, υλοποιούμε κατευθύνσεις που μαζί με το Μάνο είχαμε συζητήσει. Ο Μάνος ήταν δάσκαλος, φίλος και συνάδελφος. Η απώλειά του ήταν ένα μεγάλο πλήγμα. Ως προς τις επιρροές μας θα έλεγα ότι μουσικά έχουμε κυρίως επηρεαστεί από σχήματα του εξωτερικού. Βέβαια οι Τρύπες, ο Άσιμος, ο Λοΐζος, ο Σαββόπουλος, ο Μαρκόπουλος, ο Μικρούτσικος, ο Σιδηρόπουλος, ο Θεοδωράκης έχουν αφήσει τις μουσικές τους μέσα μας. Μάλλον πρέπει να προσθέσουμε και τον Τσιτσάνη, τον Βαμβακάρη και το Ζαμπέτα και ελπίζω να μην ξεχνάω κάποιον. Επίσης στιχουργικά, ρόλο- καταλύτη έχουν παίξει οι μεγάλοι μας ποιητές, όπως ο Ρίτσος, ο Λειβαδίτης, ο Ελύτης, ο Βάρναλης και άλλοι.


Για ποιο πράγμα αισθάνεστε περήφανοι ως μπάντα μέχρι σήμερα;

Προσπαθούμε να μην κάνουμε επιλογές που θα μας οδηγήσουν σε κάποιο αποτέλεσμα για το οποίο θα ντρεπόμαστε. Παράλληλα έχουμε κάνει στο παρελθόν πράγματα για τα οποία είμαστε πραγματικά περήφανοι, όμως το ευρύ κοινό δεν είχε πάντα την ευκαιρία να τα παρακολουθήσει. Αυτό δεν μας στενοχωρεί. Όσο κάνει βήματα το γκρουπ, τόσο ο κόσμος θα ψάχνει παλιότερες δουλειές μας. Θα αναφέρω ενδεικτικά τις παραστάσεις «Κολεκτιβοποίηση Τώρα» και «Αντίθετα Μπροστά», όταν προσπαθούσαμε να υψωθούμε πάνω από το μπόι μας, πολύ συχνά με άγνοια κινδύνου. Η συμμετοχή μας στη δημιουργία του πολιτικού μιούζικαλ «Το Ταγκό της Κρίσης». Η παραγωγή της συλλογής νέων συγκροτημάτων "Unsigned United". Επίσης η παραγωγή της συλλογής αντιφασιστικού τραγουδιού «Μία Απάντηση» που κυκλοφορήσαμε πέρυσι. Ακόμα η σύνθεση της πρωτότυπης μουσικής για τη θεατρική παράσταση «Ο Φώντας». Οπωσδήποτε η τιμή που μας έκανε κατ’ εξαίρεση ο Tom Morello και μας έδωσε άδεια να διασκευάσουμε το τραγούδι του "Road I Must Travel". Τέλος, όλος ο τρόπος δουλειάς και παραγωγής, καθώς και το τελικό αποτέλεσμα για τη «Μπαλάντα της Φυλακής».


Είστε ένα πολυπληθές γκρουπ. Πώς επιτυγχάνεται η ενότητα της μπάντας και τι θα μπορούσε να προκαλέσει τριγμούς σε αυτή;

Είμαστε μια συλλογικότητα 6 μουσικών και πολύ καλών φίλων που μοιράζονται κοινές μουσικές αναφορές και κοινά οράματα. Έχουμε ξεφύγει από το στενό πλαίσιο της αυστηρά επαγγελματικής συνεργασίας (αν αυτό υπήρχε ποτέ). Ασφαλώς –όπως σε κάθε οικογένεια- υπάρχουν τριγμοί και σεισμοί και καταποντισμοί καμιά φορά. Αλλά η ενότητα επιτυγχάνεται αν ο καθένας φέρει τον εαυτό του στη θέση του άλλου έχοντας ξεκάθαρο ότι η συλλογικότητα είναι ανώτερη του ατομισμού. Πλέον είναι αργά για ανατροπή αυτής της ισορροπίας. Έχουν επέλθει και συγγένειες στη μέση... Άσε!


Έχετε την πολυτέλεια να θεωρείτε τους εαυτούς σας επαγγελματίες/εργαζόμενους στο χώρο της μουσικής και αν ναι, ποιες υποχωρήσεις ή παραχωρήσεις είστε διατεθειμένοι να κάνετε;

Έχουμε την κατάκτηση μετά από πολλά χρόνια, πολλή δουλειά, απίστευτη οικονομική αιμορραγία και πολύ κόπο, να θεωρούμε τους εαυτούς μας επαγγελματίες και εργαζόμενους στο χώρο της μουσικής, χωρίς να επιβιώνουμε όμως από αυτό, χωρίς να συμπληρώνουμε αρκετά ένσημα από αυτό και όντας ακόμα αναγκασμένοι να κάνουμε κι άλλες δουλειές. Αυτό το τελευταίο έχει και τη θετική πλευρά ότι μας προσγειώνει. Δεν μας αφήνει να αντιληφθούμε την ύπαρξή μας ξέχωρη από των υπόλοιπων εργαζόμενων. Υποχωρήσεις αν θέλαμε να κάνουμε θα τις είχαμε κάνει. Είναι στάση ζωής μας να κρατάμε σταθερή πορεία. Φυσικά δεν γίνονται όλα όπως τα θέλουμε πάντα, αλλά είναι κι αυτό ένα τίμημα. Από την άλλη, δεν έχουμε αυταπάτες. Ο ρομαντισμός ισορροπεί μια χαρά με το ρεαλισμό.


Όπως αναφέραμε και παραπάνω, στις 03/07 θα σας δούμε live στο KooKoo. O επόμενος καιρός τι φέρνει για τους KollektivA;

Να μας δείτε και να σας δούμε. Μας αρέσει πολύ όταν ο κόσμος επικοινωνεί μαζί μας. Όταν μας λέει τη γνώμη του ή απλά μας λέει ένα γεια. Διαβάζουμε τα mail των φίλων μας και απαντάμε καθημερινά. Λειτουργούμε πάντα βάζοντας στο επίκεντρο το κοινό και την επικοινωνία μαζί του. Μετά το Kookoo έχουμε προγραμματίσει την ηχογράφηση του άλμπουμ στα Αγγλικά, όπως μας έχει ζητηθεί. Ταυτόχρονα θα κάνουμε πολλά live μέχρι το Σεπτέμβρη, για τα οποία μπορεί οποιοσδήποτε να ενημερώνεται μέσα από τις σελίδες μας στο Internet, κυρίως στα www.kollektiva.net και www.facebook.com/KollektivA.gr που ανανεώνονται καθημερινά. Από Οκτώβρη ετοιμάζουμε την ολοκληρωμένη παρουσίαση για την «Μπαλάντα της Φυλακής» και ίσως μουσική για κάποια θεατρική παράσταση... θα δούμε.


Θέλω να σας ευχαριστήσω και να κλείσουμε με ένα δικό σας μήνυμα προς το κοινό σας και τους αναγνώστες γενικότερα.

Όταν διαβάζω συνεντεύξεις άλλων και υπάρχει αυτή η ερώτηση στο τέλος, συνήθως την προσπερνάω. Αλλά θέλω να κλείσω με μια φράση του Oscar Wilde: «Η ανυπακοή, στα μάτια όποιου έχει διαβάσει ιστορία, είναι η προπατορική αρετή του ανθρώπου. Από την ανυπακοή γεννήθηκε η πρόοδος, από την ανυπακοή και η επανάσταση». Να είστε όλοι καλά και να βρισκόμαστε. Ευχαριστούμε πολύ!


Ευχαριστούμε πολύ το in.gr και την Τζωρτζίνα Ντούτση για τη συνέντευξη